Sta je suportivna psihoterapija?

Suportivna terapija je oblik psihoterapije kod kojeg je podrška klijentu sve vreme trajanja psihoterapijskog procesa suštinski terapijski činilac i osnova psihološkog rada u najširem smislu.

Fokus suportivne psihoterapije je na interpersonalnoj vezi i odnosu između klijenta i psihoterapeuta,  zasnovan na onom što se može nazvati savezom u tretmanu i orijentaciji na sadašnju realnost i stvarnost, sada i ovde, pre nego na projekcije iz prošlosti.

 

Teorijske postavke

Najvažniji osnovni princip je pružanje podrške klijentu sve vreme trajanja psihoterapijskog procesa. Iz perspektive ego psihologije podrška se pruža u smislu da klijent prihvati sebe manje više onakvim kakav jeste, da se prilagođava okolnostima u kojima živi, da više uvažava realnost i svoje spoljašnje okruženje, da objektivnije sagledava svoje potrebe i mogućnosti.

Savez u tretmanu ili radni savez u suportivnoj psihoterapiji je jedan od osnovnih principa na kome se gradi cela konstrukcija psihoterapijskog pristupa. On se posebno odnosi na klijentovo svesno saznanje o smetnjama koje ima, te na nesvesno i svesno osećanje potrebe da mu se pomogne, kao i sposobnost da toleriše napor i bol suočavanja sa unutrašnjim konfliktima.

 

Zivotna filozofija

Suportivna terapija je primarni oblik lečenja uopšte, jer su ohrabrenje, briga i empatija za obolele deo svih terapijskih nastojanja lekara. Podrška, kao nema moć, je jedan od najbitnijih elemenata u psihoanalitičkom procesu.

 

Ciljevi

U primeni suportivne terapije ciljevi su uvek strogo individualni i zavise od psihopatologije svakog klijenta posebno, svojstva njegove ličnosti, ispoljene motivacije, socijalnih okolnosti u kojima živi kao i njegove starosti.

Ovde ciljevi nemaju imperativni zahtev za sticanjem uvida i intrapsihičkom promenom i rastom klijenta.

Najvažniji početni cilj je sprečavanje klijentove dalje dekompenzacije i rekonstruisanje i stabilizacija njegovog funkcionisanja. To se postiže uklanjanjem ili ublažavanjem simptoma, unapređivanjem mehanizma kontrole, opštom orijentacijom ka rekonstruisanju njegove okružujuće sredine i njegovog ponašanja unutar postojećeg psihičkog okvira. Drugim rečima, to znači pomoći klijentu da se bolje prilagodi na svoje probleme i da živi udobnije sa svojom psihopatologijom, s jedne strane, i stvoriti umirujuću i zaštitničku atmosferu u njegovom okruženju, što će mu omogućiti da povrati relativnu ravnotežu i umanji unutrašnje i spoljašnje pritiske koje doživljava, s druge strane.

Krajnji cilj u primeni suportivne terapije je poboljšati do maksimuma integrativne ili adaptivne kapacitete klijenta, što će mu povećati spospobnost da izlazi na kraj sa životnim teškoćama, umanjiti ranjivost i fragilnost, pojačati preimućstva i odbrane. Kod nekih klijenata teži se da se postignu određene promene u ponašanju, pomaže im se da shvate svoje unutrašnje konflikte i interpersonalne probleme kako bi se prema njima realnije odnosili. Šire posmatrano, to znači bolje psihološko i socijalno funkcionisanje, obnavljanje i pojačavanje sposobnosti za sređivanje sopstvenog života, pojačanje samopoštovanja i samopouzdanja, realniji odnos prema stvarnosti, spostvenim ograničenjima i mogućnostima, prenošenje izvora podrške na najbližu okolinu, pre svega na članove porodice.

 

Terapijski odnos

U suportivnoj terapiji uloga i ponašanje psihoterapeuta ima posebno značenje. Pored stalne brige, pažnje i poštovanja, koji doprinose formiranju racionalnog saveza u tretmanu, terapeut pomaže klijentu da pravi razliku izmedju onoga što je realno, zdravo i prikladno i onoga što je iskrivljeno, neurotično i neprikladno, da odvoji figuru iz fantazije od one realne.  Terapeut će tako biti u stanju da motri na regresiju klijenta i iracionalnost i da mu omogući da racionalno prihvati i razume terapeutova saopštenja, da razumno odmeri i proceni njegove psihološke intervencije, da kooperativno i odgovorno učestvuje u psihoterapijskom procesu i da konačno integriše postignuća koja se dobijaju u lečenju.

 

Osnovne postavke terapijskog pristupa

U suportivnoj psihoterapiji psihijatrijske intervencije se odnose na aktuelnu situaciju po principu sada i ovde. To su sugestija, nagovaranje, ohrabrivanje, umirenje, savet, testiranje stvarnosti ili manipulacije okruženjem klijenta. Koriste se i interpretacije, ali samo na nivou onoga što je klijentu već svesno.

Kako je suportivna psihoterapija zajednički rad klijenta i psihoterapeuta, logično je da se on zasniva na veoma dobrom i kvalitetnom odnosu, koji veoma brzo treba da pređe u savez u tretmanu, koji je osnovna karakteristika ovog psihoterapijskog lečenja.

Na samom početku psihoterapijskog procesa važno je da se razjasne ciljevi i specifični fokusi terapije i da se utvrdi najmanje jedna oblast u kojoj se klijent i psihoterapeut u tome slažu. Isto tako, potrebno je razjasniti da li klijent predviđa bilo koju vrstu podrške iz okoline, pri čemu se prvenstveno misli na članove porodice.

Učestalost viđanja klijenta i psihoterapeuta, trajanje seansi i dužina lečenja su kod suportivne terapije relativno fleksibilni parametri.

Na osnovu svojih vrednosnih principa i načina kako razume stvari u raznim situacijama, psihoterapeut može da deluje kao stalno umirujuća figura koja daje sigurnost i hrabri klijenta kroz toplinu, empatiju i snagu i na koju klijent može uvek da se osloni. Na taj način, terapeut postaje aktivna, dobra, roditeljska figura uzor, na kojeg se klijent uči da primenjuje nove metode prilagođavanja.

Dijalog je ovde osnovni vid komunikacije, ali je klijent uvek u centru pažnje.

 

Primena

Suportivna terapija ima široko indikaciono područje. Pogodni klijenti za njenu primenu su:

–          Pojedinci čije su nepodnošljive životne okolnosti proizvele ekstremnu anksioznost, ili iznenadni haos, na primer, osobe koje prolaze kroz reakcije tugovanja, bolest, razvod, gubitak posla ili koje su bile žrtve zločina, zlostavljanja, prirodne katastrofe ili nesreće.

–          Pojedinci sa hroničnom teškom psihopatologijom, na primer oni sa latentnom psihozom, impulsivnim ili teškim karakternim poremećajima.

–          Osobe sa psihosomatskim ili medicinskim poremećajima.

–          Osobe koje su zainteresovane za neposredno olakšanje ili oni kojima je potrebna pomoć u specifičnim oblastima socijalnog prilagođavanja.

Osim gore navedenih, suportivna terapija je indikovana i u mnogim drugim slučajevima.

Kontraindikacije primene ove terapije su relativno male.

 

Zakljucak

Psihoterapijsko iskustvo je pokazalo da je suportivna terapija, u manjoj ili većoj meri, uvek efikasna.

Suportivna psihoterapija ima širok dijapazon primene, mnogo širi nego, recimo, psihoanaliza.

Poboljšanje se postiže opreznom eksploracijom primarnih odbrana, čak i bez njihovog razrešenja,  što može da omogući povećanje sposobnosti  ega za prilagođavanje, posebno kada je u pitanju testiranje realnosti, svest o samom sebi, kao i tolerancija i integracija afekata, iskustva i ponašanja, a to u krajnjem rezultatu povećava snagu ega.